Lezing van Arts en Magister Ludovicus Uter Venne: hoe de vrouw de middeleeuwen overleefde

Hoe de vrouw de Middeleeuwen overleefde en
vrouwengeneeskunst en vrouwengeheimen in de middeleeuwen.

Verleden week een lezing bijgewoond van Dr. Louis van de Ven in het Archeon. Het Archeon is een museumpark in Alphen aan de Rijn. Hier kun je de levend uitgebeelde geschiedenis beleven. Re-enactors nemen je mee naar de Prehistorie, de Romeinse Tijd en de Middeleeuwen. Je ‘waant’ je in die tijd… om maar even in psychiatrische term ‘waan’ te blijven. Tenslotte is dat de rode draad van mijn blog, nietwaar?
Louis, wij zijn collega’s in de Middeleeuwse Re-enactmentwereld, vertelt levendig over hoe de vrouw ziektes en kwalen overleefde, hoe de geneesheren van toen de vrouw en haar vrouwenziektes zagen, en hoe het lichaam van de vrouw, en ook de baarmoeder en de menstruatie gezien werden. Met prachtige afbeeldingen die niets aan de verbeelding overlaten.

Heel interessant om te horen dat ook de Middeleeuwse vrouwen al tampons van opgerold linnen gebruikten… en wij moderne vrouwen maar denken: hoe deden ze dat toch vroeger? Nou, dat is nu dus duidelijk! Net als wij in onze ‘moderne’ tijd. Of zullen we dat ‘moderne’ maar weglaten?
Wat ik zelf al wist en ook hij deze avond vertelde, is dat vrouwen altijd hebben geweten dat als zij iets -bijvoorbeeld een steentje- in hun baarmoeder plaatsten, zij niet zwanger werden. Dat noemen wij nu een schildje of spiraaltje. Hoezo weten wij het beter dan die Middeleeuwers…
Tot zover de lezing van Louis. Hij is met een boek bezig over de geneeskunde in de middeleeuwen. Tegen de tijd dat het wordt uitgegeven kom ik er op terug.

Er zit een hiaat in het overbrengen van de vrouwen-wijsheid uit de middeleeuwen, en dat is niet zo moeilijk te verklaren. Immers, de wijze vrouwen van ooit werden als heks bestempeld, en heksen belandden op de brandstapel. En daar ging de wijsheid dan in rook op. Gelukkig komt die oude kennis weer terug met het reïncardineren van de heksen van toen, en kan die kennis ingepast worden in het hier en nu.

Christy Moore bezingt in ‘Burning Times’ de negen miljoen vrouwen die wegens hekserij op de brandstapel belandden. En dat is dan nog maar een schatting. De vrouwen van toen brachten hun wijsheid over van moeder op dochter; zij wijdden hun dochters in. Tegenwoordig halen we alle kennis van internet.

Onderzoek alles, behoud en deel het goede, maar blijf altijd kritisch!


Een andere jaarwisseling kan ook

Een paar jaar gelden werden wij uitgenodigd door vrienden, om in Frankrijk met hen Kerst en Oud en Nieuw te vieren. Half december stappen wij in de auto, om via vrienden in de Vogezen, naar de Pyreneeën te rijden. Enige dagen na aankomst hebben wij de Winterzonnewende gevierd met elkaar. Er wordt een groot vuur gemaakt buiten, geproost op de komende terugkeer van het licht. De dag daarna wordt de hele buurt -lees: de bewoners van ongeveer de hele berg- uitgenodigd door de buurvrouw. Iedereen neemt iets te eten mee, buurvrouw zorgt voor de drank. Oergezellig; buiten in de zon vanwege het mooie weer en je waant je in de sixties vanwege alle -overjarige- hippies uit de streek zijn aanwezig. Zelfs een heuse hasjpijp komt voorbij aan iedere aanwezige en wie wil lurkt er even aan!

Daags voor de Kerst wordt er op eigen erf een kerstboom omgehakt en met elkaar naar huis gedragen, dan tuigen we de boom op en de lampjes worden erin gehangen. ’s Avonds komt het rummikub op tafel. Voor de duidelijkheid: er komt elke avond rummikub op tafel, want televisie is er niet. Internet tegenwoordig wel, maar slechte verbinding op de berg.

Er worden vaak gasten voor het eten uitgenodigd, en dat is gezellig. Ook met Kerst zijn er gasten, maar er is geen overdreven maaltijd; wel een met zorg bereide, eenvoudige vegetarische maaltijd. Groenten nog steeds uit eigen tuin! Wij zijn benieuwd hoe de Oudejaarsavond er in Frankrijk uit gaat zien.
Oliebollen worden er gebakken, er is de rummikub of en andere spellen en dan wordt het toch langzaamaan twaalf uur. Geen televisie, zoals gezegd, dus hebben we de klok in de huiskamer die we in de gaten houden. We zitten rond de houtkachel want de temperatuur is gedaald. Om twaalf uur wensen we elkaar alle goeds voor het Nieuwe jaar en drinken een glaasje Blanquette de Limoux.
Volgens de mensen in de streek de enige echte Champagne. De rechten van Champagne op die naam is volgens hen ten onrechte! Maar dat even ter zijde. Het is stil buiten, in de verte horen we af en toe een hond aanslaan, maar dat is het dan wel. Geen vuurwerk, geen geknal. Daar doen ze hier niet aan.
Het enige vuurwerk dat ik daar ooit gezien heb, was dat van Quatorze Juillet. Maar dat was dan ook enorm; het vuurwerk was op de muren van de Cité van Carcassonne door professionals aangebracht en zorgde voor een gigantische show. Dus ze kunnen het best, die Fransen. Niet echter hier in de streek met Oud en Nieuw.

Wat er wel gebeurt: de fontein in het dorp schuimt over de rand van het zeepsop. Het lokale gebruik is, dat er flessen afwasmiddel in de fontein leeggegoten worden. Best leuk om te zien, en het gaat een hele tijd door.
Zo kan het dus ook!

Onderzoek alles, behoud en deel het goede, maar blijf altijd kritisch!


Beste wensen, goede gezondheid en een gezellig 2020; kerststress weer voorbij

Iedereen stiekem blij dat de feestdagen en ook oud en nieuw weer voorbij zijn? We wensen elkaar gezellige dagen voor de kerst, maar wat een druk komt er op zovele schouders te liggen door een kerstmaaltijd, een kerstbrunch, kerstloge’s of wat er nog meer bedacht kan worden aan KERSTSTRESS…

Wie heeft dat ooit bedacht? Welke grapjurk heeft die stress op de Kerst gelegd? Vroeger, ja inderdaad… daar is ie weer die ‘vroeger toen alles beter’ was… Vroeger kwam er een kerstboom in huis, er werden (in Amsterdam) kerstliederen gezongen door Het Leger Des Heils op de hoek van de straat en er werd gezelligheid gecreëerd door het uitnodigen van grootouders die kwamen eten. Geen overdreven uitgebreide maaltijden; het ging om de gezelligheid met elkaar. Als kind kon je wegdromen bij de -met engelenhaar versierde- kerstboom met echte kaarsjes en luisterde je zoals altijd naar het ‘Klokje Van Zeven Uur.’ Het leven was goed; de wereld van het kind, ikzelf in dit geval, klein.

De wereld was niet groter dan eigen gezin, grootouders, een oom, een oudoom en school. Daar kwam midden jaren vijftig voor ons gezin al een auto bij en een kampeeruitrusting; dat maakte de wereld met het verkennen van Europa tijdens de vakanties al een stuk groter. Maar wat wist je verder van het leven? Van oorlogen, natuurrampen of andere ellende? Mijn ouders hielden ons daar ver van. Nu kijk ik er anders tegenaan, tegen die beschermde en rustige jeugd, die ik ook heus ooit wel eens saai vond!
Maar als ik kijk naar de kinderen van nu en waarmee zij al worden geconfronteerd, dan was het leven echt goed!
Of zouden de kinderen van nu een soort van ingebouwd pantser hebben meegekregen dat hen beschermt tegen de tele- en communicatie-ellende waarmee ze dagelijks om de oren worden geslagen? Al die informatie, waardoor hun koppies zo boordevol raken dat ze er druk van worden, niet kunnen slapen en in het lastigste geval zelfs agressief door alle opgehoopte narigheid…

Maar goed, we hadden het over alle stress die gelukkig nu weer voorbij is.
En weet je wat ik nou zo typisch vind? Kerst 2020 doen we het weer net zo met zijn allen. Weer onszelf onderdompelen in die Kerststress, door weer allerlei dingen te doen die we eigenlijk liever niet willen…

Wie durft het aan voor de volgende kerst? Gewoon samen thuis zijn, een wandelingetje over het strand of door de bossen als dat dichterbij is… geen overdreven maaltijden, maar als dat zo uitkomt ook de kliekjes van de vorige dag opeten! En spelletjes zoals Monopoly, Scrabbel en Mens-Erger-je-niet of een grote puzzel maken horen daar ook bij.
Ik ben benieuwd! En voornemens moet je niet maken, maar doen! Als je begrijpt wat ik bedoel, toch?

Onderzoek alles, behoud en deel het goede, maar blijf altijd kritisch!